در یادداشت امروز میخواهم خلاصه ای از کتاب آشنایی با هنر تفکر راهبردی

از لیندا الدر و ریچارد پل که به تازگی تمامش کردم و در خصوص تفکر نقادانه است بنویسم.

همانطور که می دانیم یکی از عواملی که باعث توسعه فردی میشود تفکر نقادانه است و این کتاب کم حجم برای آشنایی با این نوع طرز فکر و شروع مسیر درک عمیق تفکر نقادانه و همراهی با آن، کتاب خوبی است.

 

برای رشد در مقام متفکر باید پیوسته بکوشیم آنچه را که در تفکر ناخودآگاه است به سطح خودآگاه برسانیم.

 

موضوعی که در اغلب فصول به آن اشاره شده است، رصد کردن خودمان و طرح سوالات درست برای درک و آگاهی و سپس رفع مشکلات  است.

فصول کتاب و چکیده خلاصه ای از هر بخش به زبانی ساده :

1-تفکرتان را واضح کنید.

سعی کنید مفهوم واقعیکه مردم میگویند را بفهمید.

اگر متوجه نشدید، بپرسید تا نکات و جزئیات برایتان روشن شود.

با موضوعی که کاملن متوجه نشدید، موافقت یا مخالفت نکنید.

 

2- بر موضوع اصلی تمرکز کنید.

وقتی موضوعات حاشیه ای مطرح میشوند که ارتباطی به موضوع اصلی ندارند، بپرسید این موضوع چه ارتباطی به اصل قضیه دارد.

نگذارید ذهنتان سرگردان و آشفته شود.

 

3- بدانید چه هدفی دارید.

از خودتان بپرسید که چه هدفی دارید، برای رسیدن به چه چیزی در حال تلاش هستید.

 

4- بپرسید، بپرسید، بپرسید

هر وقت چیزی را درک نکردید، بپرسید تا جایی که موضوع کاملن برایتان شفاف شود.

سوالات خوب از  پاسخ خوب با ارزشترند.

 

5- منصف باشید، نه خودخواه

برای منصف شدن باید یاد بگیریم که از دیدگاه خود خارج شویم و از منظر دیگران به موضوع نگاه کنیم.

 

6- مهار احساساتتان را در اختیار داشته باشید.

لزومن همه احساست منفی و یا احساسات مثبت، بد یا خوب نیستند و باید با رصد آنها و آگاهی از ایجادشان به کنکاش خود بپردازیم.

 

7- مهار امیال تان را در اختیار داشته باشید.

اگر دنباله رو امیال خودپسندانه خود باشیم، نمی توانیم عاقلانه فکر کنیم و تصمیم بگیریم.

 

8- بیاموزید با دیگران همدلی کنید.

بدون پیش داوری و قضاوت یک شنونده خوب باشید.

در جریان مخالفت با دیگران نقشتان را عوض کنید.

 

9- شفقت داشته باشید، از خودبرتربینی بپرهیزید.

هر وقت فکر کردید که فردی به سبب اعمالش بایدمجازات شود، فکر کنید که آیا راه بهتری هم هست، بهترین مجازات سازنده چیست؟

ما انسانها را به رحم خداوند می سپاریم، ولی خودمان هیچ رحمی نشان نمی دهیم.      جرج الیوت

 

10- منطقی باشید.

ا زخود بپرسید آخرین بار کی طرز فکرم را تغییر دادم، چون کسی دلایل بهتری داشت؟

بپذیرید که میتوانید اشتباه کنید.

 

11-سلطه جو نباشید.

ببینید درباره چه موضوعاتی دوست دارید به دیگران امر و نهی کنید و چرا؟

 

قدرتشان نفرت انگیز است و زندگیشان رقت بار، آنها که میخواهند دیگران به جای دوست داشتنشان از آنها بترسند.     کورنلیوس نپوس

 

12- سلطه پذیر نباشید.

مشخصه های فرد سلطه پذیر، چاپلوسی و اطاعت است که اغلب از احساساتی چون حس حقارت، بی کفایتی و رنجش خاطر سر چشمه میگیرد.

ببینید کجا تابع دیگران هستید.

انسانی که ارباب خود نباشد، آزاد نیست.     اپیکتتوس

 

13- دائم التشویش نباشید.

به جای نگرانی ببنید آیا مشکلتان راه حلی دارد، اگر بله تلاش کنید و اگر نه بپذیرید .

شعر ساده مامان غازه هم کمک کننده است :

زیر گنبد کبود، اگه هر مشکلی هست

یا براش چاره ای نیست یا که هست

اگه هست، بگرد تا پیداش کنی

اگه نیست، بهتره فکرش نکنی

 

14- تقصیر را به گردن والدینتان نیندازید.

به جای خوراک دادن به افکار منفی آنها را به عملی تبدیل کنید که شما را به سوی موفقیت سوق میدهند.

 

15- استلزامات را به دقت بسنجید.

وقتی به مساله دشواری برخورد می کنید فهرستی از پیامدهای محتمل و راه حلها را بنویسید و هر یک را بسنجید.

احمق ها اعمال را پس از انجام شان میسنجند، با برسی وقایع حاصل. مردمان خردمند قبل از آن و با استفاده از قوانین استدلال      ریچارد هیل

 

16- بدانید که نمی دانید.

باورهای بدیهی را مورد سوال قرار دهید.

از بررسی  و پذیرش باورها و بینشهای جدید نترسید..

از خودتان بپرسید من واقعن چه میدانم؟ آیا خارج از ایدئولوژی و فرهنگم فکر میکنم؟

میل به آموختن آنچه نمی دانیم، تضمینی است مطمئن برای رشد، چه در دانش و چه در خرد.     بلر

 

17- مراقب دورویی باشید، به تناقضات حرف و عملتان توجه کنید.

مچ خودتانر ا وقتی دورویی میکنید بگیرید.

 

18- مستقل فکر کنید.

همرنگی با جماعت منشا مصیبتهای بزرگ در جامعه انسانی بوده است.

سعی کنید باورهایی را که به صورت پیروی از دیگران کسب کرده اید را مورد بازبینی قرار دهید و آنها را به چالش بکشید.

به این سوالات فکر کنید و جواب دهید:

1. تابوهای فرهنگیتان چیست؟
2. کدام باورها مقدس تلقی میشوند؟

وقتی جماعت توده وار چیزی را تحسین میکنند، گواهی بر نادرست بودن آن چیز است.    سنکا

 

19- مخاطب نا اندیشمند رسانه های خبری نباشید.

هر چیز را که میبینید و یا میشنوید بدون تفکر و تامل نپذیرید.

دیدگاه و جهان بینی های دیگر را بررسی کنید و آنهارا به دیدگاههای مختلف تفسیر کنید.

 

20- مراقب باشید سیاستمداران اغفال تان نکنند.

منافع شخصی سیاستمداران را در ذهن داشته باشید، به این ترتیب خواهید توانست رفتارشان را پیش بینی کنید.

به تاریخ سیاسی اهمیت دهید .

برای شیمی دان شدن باید شیمی بخوانید و برای اینکه وکیل یا پزشک شوید، حقوق و یا پزشکی. اما برای سیاستمدار شدن باید منافع خودتانر ا مرور کنید.    مکس اورل

 

21- بکوشید شهروند جهان باشید.

فراتر از منافع جغرافیای محدود خود فکر کنید و مسائل را با دید جهاین ببینید.

 

22- دیدگاههایتان را از تلویزیون، پیامهای بازرگانی و فیلم ها نگیرید.

در انتخاب برنامه  و فیلمها به واقع گرایانه و ژرف بودنشان اهمیت دهید.

 

23- کاری کنید، هر کاری، تا جهانی بهتر بسازید.

نقاط قوت خودتان را کشف کنید و از آن برای کمک کردن دیگران بهره ببرید.

هر چیزی هر قدر هم کوچک به حساب می آید. 1 بهتر از صفر است.

 

24- جوایای دانایی باشید.

مطالعات گسترده داشته باشید.

تاریخدان و جامعه شناس باشید.

اصول تفکر انتقادی و ارتقا دهنده را یاد بگیرید.

 

25- ببینید از اینجا به بعد می خواهید چه کنید؟

خود را متعهد کنید هر روز ایده جدید یاد بگیرید و به کار بندید

از همین الان شروع کنید همانی باشید که از این به بعد میخواهید باشید.

ژروم مقدس

 

26- از آخر به اول خواندن

همواره کتابهای معاصر را نخوانید ، مطالعه کتاب اعصار گذشته کمک میکند تا در مورد زمان حال باز اندیشی کنیم.

مثلن 2000 سال پیش : ارسطو

سده 1400 : فرانسیس بیکن

سده 1700 : بنیامین فرانکلین

و …