از جمله موضوعاتی که ما هر روز با آن مواجه هستیم، تصمیم گیری است.
تصمیم گیری برای اینکه امروز نهار چه غذایی درست کنیم، برای آن مراسم کدام لباسمان را بپوشیم، برای انجام کار محول شده مدیرمان بهتر است اول چه کار کنیم، در مقابل رفتار نامهربان همسرمان چه باید کرد و خیلی تصمیمات کوچک و بزرگ دیگر.
مهارت تصمیم گیری از جمله مهارتهایی است که برای داشتن موفقیتهای فردی و اجتماعی خود به آن نیازمندیم. و منظور از مهارت تصمیم گیری یعنی توانایی اتخاذ یک تصمیم درست و هوشمندانه.
نکته ای که در ابتدای صحبتها به نظرم لازم است به آن اشاره داشت، این است که در برخی موارد روشن نکردن اصول و ارزشهایمان باعث میشود که ما برای موضوعاتی که چندان اهمیتی ندارند، زمان و انرژی اختصاص دهیم و برایشان اتخاذ تصمیم کنیم.
مثلا : در انتخاب رنگ لباس، حالا کمربند ایمنی را ببندم یا نه، رفتم به آن مهمانی به همه سلام کنم یا فقط به دوستانم و خیلی از موارد اینچنینی که چندان اهمیتی ندارند، اما برای اتخاذ تصمیم و انتخاب، باید زمان و انرژی مصروفشان کنیم.
برای حل چنین موضوعاتی در نظر گرفتن اصول و ارزشهایی که به آنها پایبند هستیم میتواند برای همیشه کار تصمیم گیری برای این موارد را به صفر برساند.
مثلا مهم است که لباس به شما بیاید ، حالا میتواند هر رنگی باشد.
یا وقتی سوار ماشین میشوید، بدون اینکه مردد بستن کمربند باشید، کمربند را ببندید و خود را از یک تصمیم گیری خلاص کنید.
سلام کردن یکی از اصول معاشرت است و با این تعریف ارزش که بهتر است به همه سلام کنید این موضوع را نیز از دایره تصمیم خارج کنید.
ما باید بیاموزیم که وقت خود را صرف تصمیم گیریهای مهم کنیم .
دامنه تصمیم گیری از حوزه شخصی و روابط فردی ما یا در بستر یک سازمان و حوزه کلانتر، گسترده شده است.
روی سخن من در این بخش بیشتر حول تصمیم گیریهای فردی و زندگی شخصی است که در نگاه وسیع تر میتوان آنرا به تصمیم گیریهای سازمانی و گروهی هم بسط داد.
مراحل تصمیم گیری:
1- شناسایی موضوعی که باید برایش اتخاذ تصمیم شود.
2- جمع آوری اطلاعات
3- یافتن گزینه های موجود و مناسب
4- ارزیابی و تحلیل گزینه ها
5- اتخاذ یک تصمیم برای اقدام
انواع تصمیمات ما :
1- وسواسی ( کمال گرایانه)
2- مطیعانه ( براساس خوشایند دیگران)
3- تقدیری ( می گوییم شانس و اقبال است که مشخص میکند و ما نقشی نداریم، لذا چندان افراد تصمیم گیری نیستیم)
4- اضطراری ( بر اساس ضروت و نیاز آنی اتخاذ میشود)
5- احساسی( براساس هیجانات اتخاذ میشود)
6- منطقی (براساس استدلال)
7- شهودی ( براساس مشاهدات و یا الهامات درونی)
8- ترکیب شهودی ومنطقی
از بین انواع تصمیمات فوق تصمیمات منطقی و ترکیبی خوش فرجام تر از تصمیمات دیگر هستند و عواقب کمتری در بردارند و میتوانند باعث موفقیت بیشتر شوند.
چگونه مهارت تصمیم گیری را در خود افزایش دهیم :
1- غلبه بر ترس
2- افزایش اعتماد به نفس ( این مورد بسیار با اهمیت است)
3- دوری از کمال طلبی
4- یادگیری قاطع بودن
5- دوری از اتخاذ تصمیم در زمان خستگی روحی و جسمی
6- مدیریت زمان ( زمانی را برای اتخاذ تصمیم در نظر بگیریم و در همان بازه تصمیم خود را اتخاذ کنیم تا دچار اهمال کاری، سستی و یا وسواس در تصمیم نشویم)
7- افزایش خودآگاهی
8- افزایش شجاعت در تصمیم گیری
9- استفاده از نمودار T برای ارزیابی نقاط قوت و ضعف تصمیم
10- مثبت اندیش بودن
11- اتخاذ تصمیم برای موارد مختلف خرد جهت آمادگی تصمیم برای موضوعات بزرگ تر
12- اولویت بندی موضوعات
13- فکر نکردن به گذشته و ناتوانی خود در تصمیم گیری
14- متعهد بودن به نتیجه تصمیم
اما در کل هر تصمیمی به نتایج صد درصد مثبت نمی انجامد و ما باید شهامت اتخاذ تصمیم و پاسخگو بودن برای تصمیمی که اتخاذ کرده ایم را داشته باشیم و از اقدام کردن نترسیم.
آخرین دیدگاهها